Türkçede Present Perfect Tense’in tam bir karşılığı bulunmadığı için genellikle Türk öğrenciler İngilizce öğrenirken bu zamanı kullanmakta zorlanırlar. Nerede kullanılacağı, yine geçmiş zamanı anlatan Simple Past Tense ile sıkça karıştırılır. Bu iki zamanın Türkçeye çevriliş şekilleri benzese de kullanım alanları farklıdır ve İngilizcede günlük hayatta çok yaygın kullanılan Present Perfect Tense'in doğru kullanım şeklini anlamak gerekir. Bu derste basit örnekler ve pratik bir anlatımla Present Perfect Tense nedir ve nasıl kullanılır inceleyelim.
Present Perfect Tense Nedir?
Present Perfect Tense, geçmişte meydana gelmiş olan, etkileri hala devam eden bir durumu ya da olayı ifade etmek için kullanılan zaman dilimidir. Şunu unutmamak gerekir; Present Perfect Tense ile yapılan cümlelerde geçmişte yapılan işin ne zaman yapıldığı değil, özellikle yapılmış olup olmadığı önemlidir.
Present Perfect Tense'in kullanılım alanlarını örnek cümlelerle incelemeden önce Present Perfect Tense ile cümle yapılarına göz atalım.
Present Perfect Tense Olumlu, Olumsuz ve Soru Cümle Yapısı
| Olumlu Cümle |
Olumsuz Cümle |
Soru Cümlesi |
| I have played. (Ben oynadım.) |
I have not played. (Ben oynamadım.) |
Have I played? (Ben oynadım mı?) |
| You have played. (Sen oynadın.) |
You have not played. (Sen oynamadın.) |
Have you played? (Sen oynadın mı?) |
| He/She/It has played. (O oynadı.) |
He/She/It has not played. (O oynamadı.) |
Has he/she/it played? (O oynadı mı?) |
| We have played. (Biz oynadık.) |
We have not played. (Biz oynamadık.) |
Have we played? (Biz oynadık mı?) |
| You have played. (Siz oynadınız.) |
You have not played. (Siz oynamadınız.) |
Have you played? (Siz oynadınız mı?) |
| They have played. (Onlar oynadılar.) |
They have not played. (Onlar oynamadılar.) |
Have they played? (Onlar oynadılar mı?) |
Yukarıdaki tablomuzda gördüğünüz gibi Present Perfect Tense bir cümle kurarken önce cümlenin başına özne gelir, yanına uygun yardımcı fiil seçilir ve son olarak fiilin 3. hali kullanılır. Tabloda da görüldüğü üzere bu tense Türkçeye Geçmiş Zaman olarak çevrilir. Aslında aralarında anlam farkı vardır. Bu farkı tam olarak anlayabilmek için hangi durumlarda kullanıldığına bakacağız şimdi.
Kullanım Yerleri
Şimdi Present Perfect Tense’in kullanım yerlerine bakalım. Present Perfect Tense geçmişte başlayıp hala devam eden olaylarda, daha önce yaşanmış deneyimler ve tecrübeleri aktarırken ve “just, yet, already, since, for, ever/never” gibi edatlarla kaşımıza çıkar.
Geçmişte başlayıp hala devam eden olaylar
En yaygın kullanım alanı, geçmişte başlamış ve etkileri hala devam eden eylem ve durumlar için kullanımıdır.
Örnekler:
I have been ill for two weeks. (İki haftadır hastayım.)
Hastalığım iki hafta önce başladı. Hala devam ediyor.
I have known Marta since 1985. (Marta'yı 1985'ten beri tanıyorum.)
Marta ile 1985'te tanıştım. Onu hala tanıyorum.
They have been here since 5 pm. (Saat 5'ten beri buradalar.)
Saat 5'te geldiler ve hala buradalar.
She has danced for a month. (Bir aydır dans ediyor.)
Bir ay önce dans etmeye başladı, hala ediyor.
Örneklerde de görüldüğü üzere bitmemiş devam eden eylemler ile Present Perfect Tense kullanımında çoğu zaman since ve for edatları karşımıza çıkar. Since geçmişteki belirli bir zamanı, for ise belirli bir zaman dilimi, bir süreci ifade eder.
Önceden yaşanmış deneyimler ve tecrübeler
Burada bir şeyin ne zaman yapıldığından ziyade yapılıp yapılmadığı ile ilgileniyoruz.
Örnekler:
I have been to London. (Londra’ya gittim.)
Londra'ya gitmişliğim (gitme tecrübem) var.
I have lived in Paris. (Paris’te yaşadım.)
Paris'te yaşamışlığım var.
Have you ever eaten Thai food? (Hiç Tai yemeği yedin mi?)
Tai yemeği yemişliğin var mı?
He has never been to America. (O Amerika'ya hiç gitmedi.)
Onun Amerika'ya gitmişliği yok.
Örneklerde de gördüğümüz gibi günümüze kadar devam eden tecrübeleri ifade ederken, sıklıkla ever (hiç) zarfını kullanırız. Olumsuz yapıda ise never (hiç) zarfını kullanırız.
Just, Yet, Already
Yukarıdaki örnek cümlelerde since, for, never ve ever edatlarının Present Perfect Tense ile yapılan cümlelerde kullanıldıklarını gördük. Bunların dışında, bu zaman diliminde just,yet ve already edatları da sıkça kullanılır. Bunları tanımak ve doğru kullanmak önemlidir.
Just: henüz, az önce, yeni
I have just finished my homework. (Ödevimi yeni bitirdim.)
Yet: daha, henüz. Genellikle olumsuz cümlelere eklenir ve cümlenin sonunda kullanılır.
The teacher hasn't arrived yet. (Öğretmen henüz gelmedi.)
Already: çoktan, önceden
The train has already left. (Tren çoktan kalktı.)
Dikkat edin!
Present Perfect Tense tamamlanmışlık belirten zaman ifadeleriyle kullanılmaz! Böyle durumlarda Present Perfect yerine Simple Past kullanmak gerekir.
Örnek:
YANLIŞ: I have been to school yesterday.
DOĞRU: I went to school yesterday.
Present Perfect yerine Simple Past kullandık.
Umarız Present Perfect Tense bu bilgiler ışığında biraz daha net anlaşılmıştır. İngilizceyi eksiksiz öğrenmek için gramer konularını kavramak kadar pratik yapmak ve kelime haznenizi genişletmek de önemlidir. Bunun için FONO Yayınları İngilizce online kurs ve İngilizce eğitim seti seçeneklerini incelemenizi tavsiye ederiz.